Σημαντική – και για εμένα προσωπικά – ήταν η συνεδρίαση της Συντακτικής Επιτροπής την Τρίτη 11 Μαΐου 1976, η «συνεδρίαση των προαγωγών», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο Χρήστος Θεοχαράτος. Με πρόταση Τεγόπουλου ο Σεραφείμ Φυντανίδης από Διευθυντής Σύνταξης γινόταν Διευθυντής, o Κώστας Σκούρας από Αρχισυντάκτης Διευθυντής Σύνταξης, ενώ οι επι της ύλης Σταύρος Απέργης και ο γράφων, προάγονταν σε Αρχισυντάκτες. Η πρώτη φορά που θα έμπαινα σε «ταυτότητα» εφημερίδας μ’ αυτόν τίτλο.
Για την Ιστορία, τα πρακτικά της συγκεκριμένης συνεδρίασης, με τις τέσσερις πρώτες παραγράφους τους στην εικόνα αριστερά: ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ της Τρίτης 11 Μαΐου 1976 - Ευθύς αμέσως μετά την έναρξη της 4ης συνεδρίασης της Συντακτικής Επιτροπής, τον λόγον έλαβε ο συνεκδότης κ. Χρήστος Τεγόπουλος, ο οποίος επρότεινε την αναβάθμιση του διευθυντού συντάξεως κ. Σεραφείμ Φυντανίδη σε διευθυντή.
Η πρόταση έγινε ομοφώνως αποδεκτή, με τον κ. Φυντανίδη να απέχει της ψηφοφορίας, «για ευνόητους λόγους» σύμφωνα με δήλωσή του. Λαμβάνοντας τον λόγο, ο διευθυντής της εφημερίδας είπε:
ΦΥΝΤΑΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ τον εκδότη κ. Τεγόπουλο και την Συντακτική Επιτροπή. Με τη σειρά μου θέλω να προτείνω και εγώ κάποιες αλλαγές στην πυραμίδα της εφημερίδας. Κατ’ αρχάς ο αρχισυντάκτης κ. Κώστας Σκούρας (μοναδικός, μετά την απόλυση Κομίνη) να προαχθεί σε διευθυντή σύνταξης. Κι ακόμη, την αρχισυνταξία να αναλάβουν οι επί της ύλης Δημήτρης Κουμπιάς και Σταύρος Απέργης.
ΣΤΑΓΚΟΣ: Συμφωνώ και προτείνω η αναφορά στην ταυτότητα να γίνει όπως ακριβώς την είπε ο διευθυντής: Κουμπιάς – Απέργης και όχι αλφαβητικά. Ο Δημήτρης είναι παλαιότερος στην εφημερίδα, από τα ιδρυτικά μέλη της “Ελευθεροτυπίας”.
ΑΠΕΡΓΗΣ: Θα το πρότεινα και εγώ αυτό. Άλλωστε ο Δημήτρης με έφερε στην εφημερίδα. Πριν από όλα όμως, ευχαριστώ για την πρόταση.
ΒΟΤΣΗΣ: Και εγώ συμφωνώ, αλλά επιτρέψτε μου να διατυπώσω όχι ένσταση, αλλά μια απορία: Γιατί πάντοτε τα διευθυντικά στελέχη πρέπει να προέρχονται από την ύλη;
ΠΑΠΑΤΑΞΙΑΡΧΗΣ: Γιατί αυτοί ξέρουν πώς βγαίνει μια εφημερίδα.
ΣΚΟΥΡΑΣ: Ευχαριστώ και εγώ τον Σεραφείμ για την πρόταση και μέλη της Επιτροπής που συμφωνούν. Προσδοκώ ότι η αποδοχή της θα είναι ομόφωνη.
ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ: Ωραία! Αν δεν υπάρχει καμμιά αντίρρηση ας προχωρήσουμε στην ψηφοφορία.
ΣΙΑΜΑΝΤΑΣ: Κι εγώ από την πλευρά μου είμαι σύμφωνος. Άλλωστε ήμουν γνώστης της πρότασης.
Τα μέλη της Επιτροπής με ψηφοφορία «δι’ ανατάσεως της χειρός» ενέκριναν ομοφώνως την πρόταση.
Ο ορισμός των συναδέλφων που θα διδάξουν στα επικείμενα σεμινάρια επιμόρφωσης των συντακτών αποφασίστηκε να γίνει σε επόμενη συνεδρίαση, μαζί με τον προγραμματισμό και την διδακτέα ύλη. Η επόμενη συνεδρίαση ορίστηκε για την Τρίτη 18 Μαΐου 1976.
Τα πρακτικά, τα οποία κατέγραψα και υπέγραψα ως γραμματέας της Σ.Ε. – χωρίς να αναφέρω τη δική μου τοποθέτηση, που ήταν απλώς ευχαριστίες - συνυπέγραψαν οι δυο εκδότες, Χρήστος Τεγόπουλος, Χρήστος Σιαμαντάς και οι Σεραφείμ Φυντανίδης, Ερμόλαος Παπαταξιάρχης, Γιώργος Βότσης, Χρήστος Θεοχαράτος, Σταύρος Απέργης, Αστέρης Στάγκος, Βαγγέλης Ψυρράκης.
Επιστροφή Κομίνη και αρχή του τέλους της Σ. Ε.
Στις αρχές του καλοκαιριού ο Λ. Κομίνης επαναπροσελήφθη στην εφημερίδα κι οι Αρχισυντάκτες ξαναγίναμε τρεις. Μέχρις ότου – πολύ αργότερά –, Κομίνης και Σκούρας αποχώρησαν για να αναλάβουν, λίγο πριν από το τέλος της, την “Πρωινή Ελευθεροτυπία*.
Σε λίγο θα επιστρέψω κι εγώ στη δουλειά μου, γράφει στο βιβλίο του ο Λυκούργος, προσθέτοντας: Το «όνειρο», το δημοσιογραφικό «όνειρο», που με τόση αφέλεια είχαμε πιστέψει ότι μπορεί να γίνει πραγματικότητα, είχε διαλυθεί. Είχα ανάγκη να εργαστώ. Η “Ε” ήταν πια μια οποιαδήποτε εφημερίδα. Μερικοί φίλοι γεφύρωσαν τις διαφορές με τον Σ(ιαμαντά) και έμπαινα ξανά στο μαγκανοπήγαδο. Άλλωστε πρόβλημα δεν υπήρχε. Όσοι από το προσωπικό της “Ε” είχαν φιλοδοξίες τις είχαν ικανοποιήσει μέσα στη δίνη των γεγονότων. Έτσι, με μερικές υποχωρήσεις, βρέθηκε χώρος για να βολευτώ κι εγώ. Λίγες μέρες μετά, η “Ε” έκλεινε ένα χρόνο δημοσιογραφικής ζωής. Ο ισολογισμός της, κερδοφόρος (10.000.000 δραχμές). Όμως πια ούτε το 80% ίσχυε, ούτε εφημερίδα των συντακτών ήταν.
Ως Αρχισυντάκτης, ο Κομίνης έγινε και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής, η οποία στην πρώτη συνεδρίασή της με τη συμμετοχή του άρχισε να πνέει τα λοίσθια. Όχι βέβαια εξ αιτίας του συναδέλφου.
Λίγες μέρες πριν από την εβδομαδιαία σύγκληση της Επιτροπής, η ιδιοκτησία απέλυσε τον Σύμβουλο Έκδοσης Τόλη Γαρουφαλή και κατά την προαναφερόμενη συνεδρίαση που ακολούθησε, αρνήθηκε να συζητήσει τις όποιες ενστάσεις. Το επιμύθιο: προσλήψεις και απολύσεις ήταν αρμοδιότητα των Εκδοτών και του Διευθυντή. Η Συντακτική Επιτροπή γινόταν κάτι σαν τη Συμβουλευτική Επιτροπή της Χούντας…
Σε διάβημα της ΕΣΗΕΑ, που μάταια προσπάθησε να αποτρέψει την απόλυση, υποστηρίχτηκε ότι «ο κ. Γαρουφαλής απελύθη ως υπεράριθμος».
Το τι διημείφθη, έφτασε στ’ αφτιά του Αλ. Φιλιππόπουλου που αντέδρασε με επιστολή προς την Επιτροπή, η οποία αναγνώστηκε, αλλά δεν καταγράφτηκε στα πρακτικά. Υπάρχει ωστόσο αρχειοθετημένη μαζί με το Βιβλίο των Πρακτικών, και είναι η ακόλουθη:
Κατάφωρα αντιδεοντολογική η τακτική της Σ.Ε. Πιστεύω ότι ορισμένοι που προσελήφθησαν ύστερα από θερμή εισήγηση τού κ. Γαρουφαλή θέλησαν να τον καταργήσουν από προϊστάμενό τους και νομίζω αυτοί πρότειναν την απόλυση.
Αυτό το πιστεύω γιατί δεν αντέδρασαν με παραστάσεις στην ΕΣΗΕΑ αλλά και από την απροκάλυπτη ομολογία τού κ. Σκούρα ενώπιον της Γενικής Συνελεύσεως της Ενώσεως, ότι ο κ. Γαρουφαλής απολύθηκε με ομόφωνη απόφαση** της Σ.Ε. σαν υπεράριθμος.
Ομοίως, αν αποδειχθεί ότι ορισμένα μέλη τής Σ.Ε. πήραν αυξήσεις χάρη στην απόλυση τού κ. Γαρουφαλή, τότε το παράπτωμα είναι έτι βαρύτερον.
Βαρείαν ευθύνην έχουν και οι κ.κ. Φυντανίδης - Σκούρας, που ως ηγούμενοι της Συντάξεως όφειλαν να αντιδράσουν αυστηρώς στην απόλυση. Αντ’ αυτού, κατέστησαν όργανα της εργοδοσίας.
* Πρόκειται για εφημερίδα που εξέδωσαν Τεγόπουλος – Σιαμαντάς το Μάιο του 1978 κι έκλεισε το 1980, πριν συμπληρώσει δυο χρόνια κυκλοφορίας.
** Δεν υπήρξε ομόφωνη απόφαση, αφού το θέμα δεν μπήκε καν σε ψηφοφορία.