Το Νέο Μικρό Χωριό σήμερα από ψηλά. Περιτριγυρίζεται από δέντρα και αποτελεί έναν από
τους πιο όμορφους και γραφικούς οικισμούς της Ελλάδας....
Αναγνώστης του site, που έζησε στο Μικρό Χωριό, έστειλε το ακόλουθο μήνυμα: «Λεπτομερής περιγραφή, μου θύμισε τις τεράστιες σκηνές σε χρώμα λευκό, στον Ξηριά, πριν φτάσουμε στο Καρπενήσι. Τώρα τους έχουν διαθέσει σπίτια πριν το Καρπενήσι. Στο χωριό που υπέστη την καταστροφή, φέτος για πρώτη φορά , πήγε ένας παππάς τα Θεοφάνια και αγίασε τη λίμνη που δημιουργήθηκε στη θέση του Μικρού Χωριού! Ήταν τρομερό! Εγώ είχα δάσκαλο στα μετέπειτα χρόνια τον αείμνηστο Ανδρέα Πετένιο! Μοναδικός και ανεπανάληπτος!!!
Εκείνη την Κυριακή πήγε στο Μ. Χωριό, για να επισκεφτεί την αρραβωνιαστικιά του την Ρωξάνη, που υπηρετούσε στο χωριό και ήταν με τα παιδάκια του σχολείου στην Εκκλησία, όπου τα κράτησε εκείνος μέσα στο πανικό και τα έσωσε! Και , αν και μετακινήθηκε σε άλλο χωριό, αφήνοντας την έδρα του, του απονεμήθηκε μετάλλιο, που το φορούσε στις παρελάσεις και τον λέγαμε εμείς "ηρωικό"!!!»
Και συμπλήρωσε το μήνυμά του με πληροφορίες που άντλησε από το www.mixanitouxronou.gr:
Το χωριό βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Χελιδώνα που πρωταγωνίστησε στα χρόνια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος την περίοδο της Αντίστασης, και έγινε τραγούδι. Σήμερα η μικρή κοινότητα έχει αναγεννηθεί και ξαναστήθηκε, αλλά δεν έχει ξεχάσει τους νεκρούς της.... 60 σπίτια του Μικρού Χωριού καταστράφηκαν και, για πολλές ημέρες, ακούγονταν από τα βάθη της γης τα βογκητά των θαμμένων ζώων. Η Θεία Λειτουργία και ένας ψύχραιμος δάσκαλος διαδραμάτισαν καίριο ρόλο ώστε το χωριό να μην θρηνήσει περισσότερα θύματα....
Παρ’ όλ’ αυτά, το Μικρό Χωριό δεν «πέθανε». Ξαναχτίστηκε βάσει σχεδίου, δύο χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο της καταστροφής. Πέντε χρόνια μετά, το Νέο Μικρό Χωριό πήρε σάρκα και οστά, ενώ το Παλαιό Μικρό Χωριό παραμένει μέχρι σήμερα ένας ιστορικός και δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Οι μαρτυρίες των επιζώντων, τόσο από εκείνη την εποχή όσο και τα μετέπειτα χρόνια, συγκλονίζουν. Το συλλογικό τραύμα ήταν πολύ μεγάλο για να ξεπεραστεί. Ο χρόνος μπορεί να απάλυνε τις πληγές, αλλά δεν τις επούλωσε....
Ένας νεκρός, 12 αγνοούμενοι, πέντε τραυματίες και χιλιάδες νεκρές αγελάδες και αιγοπρόβατα ήταν ο αρχικός απολογισμός. Τις επόμενες ημέρες, οι 12 αγνοούμενοι ανασύρθηκαν νεκροί. Ο τελευταίος εντοπίστηκε πάνω από ένα μήνα μετά, στις 19 Φεβρουαρίου, και ήταν 72 ετών. Το γηραιότερο θύμα ήταν 100 ετών και το νεότερο 17. Οι 13 Μικροχωρίτες που έχασαν τη ζωή τους την 13η Ιανουαρίου ήταν οι: Γιάννης Αθανασόπουλος, Κατερίνα Ζησίμου, Λάμπρος Ζαχαράκης, Νίκος, Γιαννούλα και Μαίρη Κοντογιάννη, Καλλιόπη Κουτσοπούλου, Φωτεινή Κομματά, Χρήστος και Κωνσταντίνα Μαστρογεωργοπούλου, Γιάννης Παπαδημητρίου, Γιάννης Πλακάς και Γιώργος Τάσσιος.
Μνημείο προς τιμήν των θυμάτων ανεγέρθηκε στην είσοδο του Παλιού Μικρού Χωριού το 1986
κι έκτοτε αποτελεί σημείο αναφοράς για τους κατοίκους του Νέου Μικρού Χωριού...
Στο περιοδικό “Μικροχωρίτικα Γράμματα“, ο Δημήτριος Δερματάς, επιζών της κατολίσθησης του ’63, διηγείται με ενάργεια και γλαφυρότητα τόσο τα προειδοποιητικά σημάδια όσο και τις δραματικές στιγμές της 13ης Ιανουαρίου. Ακολουθούν μερικά αυτούσια αποσπάσματα της μαρτυρίας του:
«Δούλευα όλους τους φθινοπωρινούς μήνες στις οικοδομές και στις αρχές Γενάρη, συγκεκριμένα στις 11 του μηνός [σ.σ.: του 1963] τελείωσαν οι δουλειές μου και γύρισα στο χωριό. Εκεί βρήκα τον κόσμο σε μια κατάσταση ανησυχίας, γιατί στο χωριό, στο μισό από αυτό, παρουσιάζονταν κάτι σημάδια παράξενα. Κόπηκε το υδραγωγείο, ορισμένα σπίτια παρουσίαζαν ρωγμές. Τη χρονιά αυτή η βροχόπτωση ήταν πρωτοφανής. Άρχισε από τις 24 Σεπτεμβρίου και συνέχιζε να βρέχει κάθε μέρα ως το Γενάρη, χωρίς να χιονίζει...
Σάββατο βράδυ, 12 Γενάρη, μαζευτήκαμε όλοι οι άντρες στο μαγαζί του Κοντογιάννη. Η συζήτηση περιστρεφόταν μοναδικά γύρω από αυτά τα φαινόμενα, αλλά κανείς δεν φανταζόταν τι πρόκειται να γίνει. Το πολύ υπολογίζαμε να πέσει κανένα σπίτι. Αυτή η κατάσταση επικρατούσε την παραμονή της καταστροφής, με σημάδια τη διακοπή του νερού, με ρωγμές στο σπίτι της Ουρανίας Μπακογιάννη και του Αποστόλη Μπούρα. Το πάτωμα του υπογείου του σπιτιού της Ουρανίας ήταν σχισμένο στη μέση. Το μισό, χαμηλότερο από το άλλο μισό. Τα τοιχία ολόγυρα ραγισμένα παντού. Μόλις έφθασα έξω από το παλιό σχολείο, κοντά στη βρύση του Σφήκα, είδα το αυλάκι να έχει κοπεί και να έχει υποχωρήσει κάπου 30 πόντους. Απ’ αυτό κατάλαβα ότι κάτι μεγάλο γίνεται. Αλλά ποτέ δεν φανταζόμουν αυτό που ακολούθησε. Όταν έφθασα στο σπίτι του Αθανασόπουλου, αυτό που έβλεπα μπροστά στα μάτια μου μ’ έκανε να δοκιμάσω φρίκη και φόβο....
Το δάσος, το Κρι, όπως το λέγαμε, είχε κοπεί από τη θέση Μαντέμι. Υποχωρούσε το έδαφος μαζί με τα έλατα, τα οποία είχαν γείρει απειλώντας να καταπλακώσουν το διπλανό σπίτι του Μπάκη και τ’ άλλα σπίτια... Με κατάλαβε πανικός και σε κατάσταση αλλοφροσύνης μπήκα μέσα στο σπίτι όπου βρήκα την κουνιάδα μου Γεωργία με τα παιδάκια της, τον Αριστείδη 4 χρονών και το νεογέννητο. Εγώ ούτε που την καλημέρισα μόνο της φώναξα αγριεμένος: “Σήκω μωρή τι κάθεσαι, δεν βλέπεις ότι θα σας πλακώσει το Κρι!”....
Αυτή μου απάντησε: “Δεν φεύγω, δεν πάω πουθενά, δεν βγαίνω από το σπίτι μου”. Τότε άρπαξα τη σαρμανίτσα που είχε το μικρό παιδί, την έβαλα στον ώμο μου, βγήκα από το σπίτι και πήρα το δρόμο. Αναγκάσθηκε και με ακολούθησε και εκείνη με το άλλο παιδί ...
«… το χωριό φεύγει!»
Εγώ πήγα στο σπίτι μου να δω τι θα κάνω με την δική μου φαμελιά. Ο πατέρας μου ακόμα κοιμόταν. Οι γυναίκες ανυποψίαστες ετοιμάζονταν για την εκκλησία. Εγώ πήγα κατευθείαν στο κρεβάτι του πατέρα μου και ξυπνώντας τον του είπα: “Σήκω γρήγορα, γιατί το χωριό φεύγει!”
Τους φαινόταν απίστευτό. Με λίγα λόγια προσπάθησα να τους εξηγήσω τι συμβαίνει για να τους πείσω να φύγουμε και’ μείς από το σπίτι. Εγώ δεν πρόφτασα να κατέβω στην πλατεία με το κορίτσι μου στην αγκαλιά, οπότε ακούσθηκε ένας υπόκωφος κρότος, σηκώθηκε ένα άσπρο σύννεφο από κουρνιαχτό και συγχρόνως φωνές και αναταραχή από τον κόσμο που ήταν στο σχολείο και στο δρόμο.
Αυτό ήταν. Κανένας δεν ήξερε από ’μάς στην άλλη πλευρά που ήμασταν τι ακριβώς συνέβη εκεί και τι απέγινε ο κόσμος που βρισκόταν εκεί. Όλοι κατατρομαγμένοι και σαστισμένοι. Δεν ξέραμε τι μάς γίνεται. Φοβόμασταν ακόμα να μην φύγει και αυτός ο τόπος που πατάγαμε. Εγώ, αποκτώντας κάποιο θάρρος, αποφάσισα να βαδίσω προς το μέρος της καταστροφής να δω τι γίνεται.... Δεν πρόλαβα να περάσω την πλατεία και βλέπω να ’ρχεται από ’κεί η Φωφώ Ζωγράφου, καταπληγωμένη με σπασμένο χέρι, με δυο άλλες γυναίκες, που έκλαιγαν και φώναζαν: «Πάει το χωριό, βούλιαξε όλος ο κόσμος μαζί με τα σπίτια.
Το χωριό από κει και πέρα δεν υπήρχε… Μπροστά μου δεν ήταν σπίτια αλλά σωροί από λιθάρια μισογκρεμισμένα τοίχια διπλωμένα. Κάτω τα πολλά δέντρα, λόφος από χώματα και διπλωμένα όλα τα ελάτια από το Κρι που ήταν επάνω από το χωριό ...
“Κόψτε μου τα ποδάρια να δω τα παιδιά μου!”
Προχωρώντας βρέθηκα σε μια σκηνή που δεν φεύγει ακόμα απ’ το μυαλό μου. Ήταν τόσο τραγική και απίθανη που νομίζω δεν έχω την ικανότητα να την περιγράψω... Στη μέση σ’ ένα σωρό από μπάζα, πέτρες και χώματα ήταν η Ευτυχία χωμένη σε αυτά από τη μέση και κάτω και με τα χέρια σηκωμένα και χτυπώντας τα να ουρλιάζει και να παρακαλάει. Μόλις με είδε φώναξε: “Μήτσο Δερματά, σώσε με, βγάλτε με από δω, κόψτε μου τα ποδάρια να δω τα παιδιά μου!”...
Ο τοίχος κουνιόταν και ήταν έτοιμος να πέσει και όταν θα έπεφτε θα μας έπιανε όλους στα συντρίμμια του σαν τα πουλιά στη φάκα, θα μας καταπλάκωνε όλους όσους φροντίζαμε σκάβοντας και με το τσαπί πλέον, να βγάλουμε την Ευτυχία. Κάποια στιγμή βγάλαμε τα χώματα αλλά βρήκα μια μεγάλη πέτρα, ένα αγκωνάρι, βγάλαμε και αυτό με δυσκολία....
Τότε η Ευτυχία φώναξε: “Είναι κι’ άλλο, είναι κι’ άλλο!”. Τέλος, βγάλαμε και το άλλο και σκεφτόμασταν σε τι κακό χάλι θα βρίσκαμε την Ευτυχία, με σπασμένη λεκάνη και πόδια. Την πιάσαμε από τις μασχάλες και την σηκώσαμε. Και ω του θαύματος, στάθηκε ολόρθη, κολώνα....
Μετά απ’ αυτό, φεύγοντας όλοι από κει, πήγαμε προς το μέρος του σχολείου. Βγήκε κι ο κόσμος από την εκκλησία και γινόταν πλέον θρήνος μεγάλος. Πολλοί ήταν από το μαχαλά της καταστροφής και ήθελαν να πάνε στα χαλάσματα να δουν τα σπίτια τους. Παρ’ όλα αυτά και από ’κεί μέσα έβγαινε ακόμα κόσμος. Και αυτό ήταν πολύ παράξενο. Από τόσο χαλασμό να υπάρχουν ακόμα γεροί άνθρωποι! Να επιβιώνουν, να περπατάνε!»
Οι επιζώντες εκκλησιαζόμενοι, ο ηρωικός δάσκαλος και η αλληλεγγύη
Την ώρα της κατολίσθησης, οι περισσότεροι κάτοικοι του Μικρού Χωριού βρίσκονταν στην εκκλησία του Άγιου Σώστη, για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία. Ο ναός ήταν ανάμεσα στα λίγα κτήρια που γλίτωσαν και όλοι όσοι βρέθηκαν εκεί επέζησαν....
Ο δάσκαλος Ανδρέας Πετένιος αποδείχθηκε ο ήρωας του Μικρού Χωριού. Συγκέντρωσε 52 μαθητές του, που είχαν πάει να εκκλησιαστούν, σε ασφαλές σημείο και δεν τους επέτρεψε να διασκορπιστούν. Η ψυχραιμία του και η αφοσίωσή του στο καθήκον έσωσαν τα παιδιά από σχεδόν βέβαιο θάνατο. Για την πράξη του ο Πετένιος τιμήθηκε από τον βασιλιά Παύλο Α’ με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος....
Στην επαύριον της βιβλικής καταστροφής 156 κάτοικοι μεταφέρθηκαν στο γειτονικό Μεγάλο Χωριό και 91 στο Καρπενήσι. Η κυβέρνηση Καραμανλή ανέθεσε στη Στρατιωτική Διοίκηση Λαμίας τη σίτιση των πληγέντων. Διατέθηκαν εκατοντάδες μερίδες φαγητού, κλινοσκεπάσματα και χρήματα από διάφορους φορείς, που όμως δεν επαρκούσαν...
Η έκκληση που δεν εισακούστηκε
Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς και κατοίκους του Μικρού Χωριού, η τραγωδία δεν ήταν αναπόφευκτη, διότι τα προειδοποιητικά σημάδια ήταν ξεκάθαρα. Όπως έγινε γνωστό, οι Μικροχωρίτες είχαν ενημερώσει τη Νομαρχία Ευρυτανίας από τις 11 Ιανουαρίου για την αιφνίδια διακοπή της λειτουργίας του υδραγωγείου και για τις ρωγμές που εμφάνισαν τα σπίτια πολλών χωριανών και το έδαφος και ζητούσαν την αποστολή γεωλόγου και την έγκαιρη εκκένωση του χωριού. Ωστόσο, η Νομαρχία δεν έδωσε ποτέ απάντηση στο έγγραφο που απέστειλε το κοινοτικό συμβούλιο του Μικρού Χωριού....
Το χωριό “αναγεννήθηκε” από τα ερείπια του
Οι κάτοικοι του Μικρού Χωριού σημαδεύτηκαν από όσα έζησαν, αλλά ήταν αποφασισμένοι να ξαναχτίσουν το χωριό τους. Έτσι, το Φεβρουάριο του 1964, άρχισαν οι εργασίες βάσει σχεδίου για την ανοικοδόμησή του σε μια περιοχή δύο χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο της καταστροφής. Τέσσερα χρόνια μετά, το Νέο Μικρό Χωριό έγινε πραγματικότητα. Οι κάτοικοι στάθηκαν ξανά στα πόδια τους και ξεκίνησαν μια νέα ζωή....
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/quot-oli-i-ellada-thrinei-to-mikro-chorio-quot-i-katolisthisi-poy-to-esvise-apo-to-charti-oi-13-nekroi-kai-o-iroikos-daskalos/
ΥΓ: Και μια διευκρίνιση γι΄ αυτούς που εξέφρασαν… θαυμασμό για τη γραφή του 19χρονου απεσταλμένου. Τα χειρόγραφα δεν πήγαν «αδιάβαστα» στο τυπογραφείο. Τα επιμελήθηκε, ως συντάκτης ύλης, ο βοηθός αρχισυντάκτη Παναγιώτης Γιαννακόπουλος, που ήταν και εκ των χρονογράφων της εφημερίδας.